Wat is examenstress?
Elke situatie waarin persoonlijke prestaties worden beoordeeld, kan aanleiding geven tot examenstress. Meestal gaat het over schriftelijke of mondelinge examens op school, tijdens de hogere studie of in het beroepsleven. Hoewel stress op zichzelf niet per se slecht is, kan overmatige stress negatieve gevolgen hebben voor de gezondheid en het welzijn van de student of werknemer. In dit artikel zullen we bespreken wat examenstress precies is en hoe het verloop van deze stress verloopt. Om het gemakkelijk te begrijpen, gaan we hier uit van examenstress door studenten. Maar weet dat dit ook van toepassing is voor 'examen'stress in bv werksituaties.
In dergelijke situaties kan een lichte spanning zelfs gunstig zijn. Het lichaam maakt het stresshormoon 'cortisol' aan. Het houdt je scherp, geeft je energie, motiveert je concentratie en doorzettingsvermogen(gezonde stress).
Als dit te lang duurt, is de hoeveelheid cortisol verbruikt. Hierdoor kunnen lichamelijke en seksuele klachten ontstaan:
Zo kun je lichamelijk last krijgen van bevende handen, transpiratie (zweten), hoofdpijn, hartkloppingen, last en complicaties tijdens zwangerschap, buikpijn, onvruchtbaarheid of slaapproblemen.
Emotioneel kun je eerder prikkelbaar zijn, gespannen en gejaagd. Je bent verslagen en barst sneller in tranen uit.
Examenstress kan zich zowel bij kinderen, jongeren als bij volwassenen manifesteren.
Hoe verloopt examenstress?
Het verloop van examenstress kan variëren van persoon tot persoon, van examen tot examen en van situatie tot situatie. Over het algemeen kunnen we echter stellen dat examenstress in drie fasen verloopt: de aanloopfase, de examenfase en de herstelfase.
Aanloopfase
De aanloopfase begint enkele weken voor het examen. In deze fase zijn studenten vaak gespannen en nerveus over het examen en beginnen ze zich voor te bereiden door te studeren. Tijdens deze fase kan de stress zich uiten in symptomen zoals slaapproblemen en vermoeidheid.
Examenfase
De examenfase begint op de dag van het examen zelf. In deze fase ervaren studenten vaak een hoge mate van stress en angst, die zich kunnen uiten in symptomen zoals zenuwachtigheid, hartkloppingen en negatieve gedachten. Deze voorwaarden kunnen het moeilijk maken om te analyseren en optimaal te presteren tijdens het examen.
Herstelfase
De herstelfase begint na het examen en duurt enkele dagen tot een week. In deze fase kunnen studenten zich nog steeds gespannen en angstig voelen, maar de stress begint af te nemen terwijl ze zich realiseren dat het examen voorbij is. Tijdens deze fase kunnen studenten zich concentreren op het herstellen van hun energieniveaus en zich voorbereiden op het volgende examen.
Conclusie
onclusie Examenstress is een veel voorkomend verschijnsel bij studenten en scholieren die een belangrijk examen moeten afleggen. Het is een vorm van stress die flexibiliteit als gevolg van de druk om te oefenen tijdens het examen en de angst om te falen
Lees meer
Lees minder
Oorzaken van examenstress?
Examenstress is een veelvoorkomend probleem onder studenten, maar ook onder volwassenen. Het kan leiden tot slechte prestaties, verminderde concentratie en angstgevoelens. Het is belangrijk om te begrijpen wat de oorzaken van examenstress zijn, zodat je deze kunt aanpakken en zo goed mogelijk kunt presteren tijdens je examens.
Hoge verwachtingen
Veel studenten, mensen stellen hoge verwachtingen voor zichzelf en willen graag goede cijfers halen. Dit kan leiden tot druk en angstgevoelens, vooral als ze denken dat hun toekomstige kansen afhangen van de resultaten van hun examens.
Tijdsdruk
Een ander veelvoorkomend probleem bij examenstress is tijdsdruk. Studenten hebben vaak het gevoel dat ze niet genoeg tijd hebben om alle stof te leren en te oefenen voor hun examens. Dit kan leiden tot gevoelens van overweldiging en angst.
Gebrek aan voorbereiding
Een gebrek aan voorbereiding kan ook examenstress veroorzaken. Als studenten het gevoel hebben dat ze niet genoeg hebben gestudeerd of ingelezen zijn, kunnen ze zich zorgen maken dat ze niet genoeg weten om goed te presteren tijdens hun examens.
Slechte studiegewoonten
Slechte studiegewoonten, zoals uitstellen of onvoldoende slapen, kunnen ook bijdragen aan examenstress. Studenten die niet goed slapen of regelmatig uitstellen, kunnen zich moeilijker concentreren en hebben mogelijk meer tijd nodig om de stof te begrijpen.
Concurrentie
Sommige studenten voelen zich onder druk gezet door de concurrentie. Ze kunnen zich zorgen maken dat ze niet beter presteren dan hun medestudenten en dat dit hun kansen op succes zal beïnvloeden.
Onzekerheid over de toekomst
Examenstress kan ook worden veroorzaakt door onzekerheid over de toekomst. Studenten kunnen zich zorgen maken over hun toekomstige kansen en mogelijkheden als ze niet goed presteren tijdens hun examens.
Faalangst
Faalangst is een ander veelvoorkomend probleem bij examenstress. Studenten kunnen zich zorgen maken over het maken van fouten of het niet kunnen voldoen aan de verwachtingen van anderen.
Het is belangrijk om te onthouden dat examenstress normaal is en dat veel studenten hiermee te maken hebben. Als je merkt dat je last hebt van examenstress, zijn er verschillende dingen die je kunt doen om deze te verminderen. Een goede voorbereiding is een belangrijk onderdeel van het verminderen van examenstress. Maak een goede planning en zorg ervoor dat je genoeg tijd hebt om te studeren. Probeer ook je studiegewoonten te verbeteren, door bijvoorbeeld regelmatig te studeren en voldoende slaap te krijgen. Praat ook met anderen over je stress, zoals vrienden, familie of een docent. Het delen van je gevoelens kan helpen om
Al deze facetten kunnen op hun beurt leiden tot een laag zelfbeeld wat soms nog versterkt wordt vanuit de omgeving.
Bij kinderen wordt een laag zelfbeeld vaak verergerd door druk van leerkrachten van ouders. Het resultaat is een grote angst om niet aan de eisen te voldoen. Dit verlamt het soort letterlijk en leidt in een neerwaartse spiraal tot steeds grotere paniek van een echte black-out.
Volwassenen voelen zich vaak extreem onder druk gezet in beoordelingssituaties zoals wervingstests op het werk of examens tijdens hun hogere studie. Vaak komt deze druk echter van de persoon zelf. Het kan het gevolg zijn van perfectionisme, buitensporig hoge eisen aan zichzelf of een neiging tot zelfkritiek.
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik zelf doen?
Examens, dat betekent stress! Voor de één misschien wat meer als voor de ander, maar voor iedereen is het een intense tijd. Je moet maximaal kunnen vergroten om zo goed mogelijk te optimaliseren. En laat stress nu net je grootste vijand zijn. Een gespannen toestand vermindert je concentratievermogen, verstoort je slaap en zet je geestelijk en lichamelijk uit. Met onze tips houd je je zenuwen in bedwang zodat je maximaal kunt functioneren.
- Neem GOEDE pauzes .
Een korte pauze om je energie weer op te laden, logisch toch? Om dat te doen zijn er veel mogelijkheden, Netflix behoort daar helaas niet toe. Door tv te kijken gaan je hersenen in 'standby', het maakt je suf en passief. Voor je het weet, ben je later een uur (of meer!) kwijt dat je net op een spannend moment zat. Nu loop je achter je studieplanning en dat geeft dan weer stress.
- Kies liever voor beweging , bijvoorbeeld een verkwikkende wandeling.
Combineer een dosis zuurstof met een activiteit die je hart laat pompen en je hersenen staan weer op scherp. Wandelen of samen bewegen met je studiegenoten is nog leuker. Sla een babbel, lach of klaag, dat werkt goed om zelfs de spanning af te laten.Studeren gebeurt meestal vergelijkbaar dus het is belangrijk dit regelmatig te onderbreken. Sta elk half uur even recht en wandel wat rond of doe een paar stretchoefeningen. Sla ook zeker je dagelijkse sportactiviteiten niet over in de examenperiode, het is niet alleen goed voor je lichaam maar ook een goede uitlapklep voor je stress.
- Kom echt tot rust en neem voldoende slaap .
Enkel wanneer je compleet tot rust komt, kan je lichaam volledig opladen om de volgende dag maximaal te presteren en voorkom je dat de examens een uitputtingsslag worden. De belangrijkste periode van de dag waarin je rust en herstelt, is natuurlijk je slaap. Een goede nachtrust is essentieel voor alle leerstof die goed te verwerken is en op te slaan in het langetermijngeheugen. Ga minimaal een uur voor het slapen off-screen. Wat je ook doet op je scherm, het houdt je geest bezig. Het is bewezen dat het blauwe licht inslapen bemoeilijkt en de kwaliteit van je slaap negatief beïnvloedt.
Wat doe je dan in plaats van Netflixen, scrollen op social media of Youtube video's kijken? Gebruik de tijd voor eenontspannend avondritueel . Controleer je planning voor de volgende dag en leg mogelijke dingen klaar, dan kun je met een gerust gevoel naar bed gaan. Lees een boek (zet je e-reader op de nachtstand), luister een podcast, maak een avondwandeling, neem een ontspannen warm bad, drink iets warms, doe ademhalings- of ontspanningsoefeningen, luister ontspannende muziek,… Het laatste wat we je met
al deze opties willen bezorgen, is keuzestress. Probeer uit wat voor jou werkt , wat je fijn vindt en maak daar een uitgebreide routine van. Dat geeft je lichaam en hersenen het signaal dat ze kunnen ontspannen en zich kunnen voorbereiden op de nachtrust.
- Eet gezond en gevarieerd .
Zorg dat je brein vol kan draaien met de juiste brandstof. Ons brein heeft energie en potentieel nodig om te functioneren. De drang is groot om tijdens het studeren naar suiker, cafeïne en junkfood te grijpen, maar dit levert slechts een korte termijn boost op en laat je achter met een dip en onrustig gevoel. Eet dus een gezonde en gevarieerde voeding met veel fruit, groente, noten, peulvruchten en volkoren graanproducten.
Drink niet te veel koffie en ook alcohol kun je beter mijden. Alcohol maakt je minder alert en van veel koffie drinken krijg je meer stress.
- Sociale steun
Steun van anderen kan ook helpen om examenstress te verminderen. Studenten kunnen praten met vrienden, familie of docenten over hun angst en stress. Het kan ook nuttig zijn om deel te nemen aan studiegroepen of tutoringsessies om de stress te verminderen en ondersteuning te krijgen van anderen.
- Begin op tijd en zorg voor een goede planning.
Tijdig beginnen met je leerstof te structureren en samen te begrijpen kan je heel wat stress besparen. Een goede planning en organisatie zijn cruciaal voor het verminderen van examenstress. Maak een studieplanning hou je eraan. Dit betekent dat je de tijd moeten nemen om hun studiemateriaal te beoordelen, belangrijke data en deadlines te markeren en voldoende tijd te plannen om te studeren voor elk examen. Een effectieve manier om dit te doen is door een studieplanner of agenda te gebruiken. In je planning dien je ook rekening te houden met gezonde studiegewoonten. Zorg dat je je kan concentreren op het studeren en vermijd dat je je laat afleiden door sociale media, televisie of andere activiteiten. Het kan ook helpen om je studiemateriaal in kleine delen op te splitsen en deze delen regelmatig te herhalen om de informatie beter te onthouden.
- Geloof in jezelf .
Twijfelen kost tijd en energie en bezorgt je een hoop stress. Zorg goed voor jezelf, kies voor de juiste ontspanning en maak eventueel gebruik van natuurlijke middelen om je te ondersteunen in deze hectische tijd. Heel veel succes gewenst en denk eraan, JE KAN DIT!
Lees meer
Lees minder
Wat kan je als ouder doen?
Voor veel ouders is de examenperiode en de weken die eraan vooraf gaan geen pretje. Niet vaak hoor je wel eens: ik heb precies meer stress dan mijn kinderen. Het is echter belangrijk om te voorkomen dat je eigen angst, stress... overslaat op je kinderen. Dus als ouder zorg je er best voor dat je niet hyper wordt naar de examens toe. Wil je zeggen dat je helemaal niets kunt doen? Vanzelfsprekend niet. Begin met het vinden van een aantal tips die je kunnen helpen om je soort in examens te ondersteunen. Zeker als je merkt dat je dochter/zoon zelf kampt met examenstress is het belangrijk om deze tips in het achterhoofd te bewaren.
- Praat met je kind.
Vraag je zoon/dochter wat hen zorgen baart en luister naar hun antwoorden zonder te analyseren. Bied steun en advies aan en geef je soort ruimte om hun emoties te uiten.
- Hulp bij plannen.
Moedig je vriendelijk om een studieplanning te maken en te helpen om deze te volgen. Hierdoor kunnen ze georganiseerd blijven en voorkomen dat ze overdreven raken.
- Creëer een rustige omgeving.
Creëer een rustige omgeving waarin je kunt studeren zonder gestoord te worden. Zorg voor een comfortabele stoel en goede verlichting om vermoeidheid te voorkomen. Als je zoon/dochter het beste in de woonkamer kan studeren, is het misschien een goed idee om de televisie iets meer uit te laten.
- Zorg voor een gezonde levensstijl.
Moedig je kind aan om gezond te eten en voldoende te slapen. Dit kan de stressniveaus helpen verminderen en hen in staat stellen zich beter te concentreren op hun studie. Met gezond tussendoortjes als een geschilde appel, een paar aardbeien... sla je verschillende vliegen in één klap: je zoon/dochter krijgt wat vitamines binnen en wordt steeds je ondersteuning.
- Wees positief en ondersteunend.
Laat je kind weten dat je in hun gelooft en dat je trots bent op hun prestaties. Moedig hen aan om hun best te doen en geef positieve feedback wanneer ze het goed doen. Hou er ook rekening mee dat negatieve feedback zoals 'ik had toch al gezegd dat je eerder moest beginnen' of 'zie je wel, weer te laat beginnen leren' eigenlijk alleen maar een negatief effect hebben: je kan er niets meer aan veranderen en je demotiveert op dat moment je zoon/dochter. Vanzelfsprekend kan je na de examens een soort evaluatie doen en dan is deze feedback op zijn plaats... maar tijdens de examens bereik je met dit soort feedback het tegenovergestelde van wat je eigenlijk wilt.
- Zoek professionele indien hulp nodig.
Als de stressniveaus van je kind aanhouden en hun dagelijks functioneren beïnvloeden, overweeg dan om professionele hulp te zoeken, zoals een studentenbegeleider, coach of psycholoog.
Onthoud dat examenstress normaal is en dat het belangrijk is om het serieus te nemen en je kind te ondersteunen tijdens deze uitdagende periode. En misschien nog wel de belangrijkste: je zoon/dochter is veel meer dan de resultaten op een rapport van het verkrijgen van een droomjob!
Lees meer
Lees minder
Wat kan mijn apotheker voor mij doen?
In de apotheek zijn heel wat supplementen te verkrijgen die je tijdens deze periode kunnen ondersteunen.
- Onze concentratie en geheugen kunnen we een extra boost geven met o.a. acetyl-L-carnitine (lichaamseigen stof) en plantenextracten zoals Panax ginseng, Bacopa monnieri en Ginkgo biloba. Omega 3-vetzuren ondersteunen ook onze leerprestaties.
- Om je stress zo goed mogelijk onder controle te houden, kunnen heel wat plantenextracten ons een handje toesteken. We denken hierbij aan Rhodiola, Panax Ginseng, Eleutherococcus en Ashwaganda.
- Om je energie een duwtje in de rug te geven zijn er ook heel wat mogelijkheden. De belangrijkste supplementen zijn o.a. Panax ginseng, guarana, Magnesium en B-vitamines. Vaak worden er combinaties gebruikt.
- Supplementen op basis van valeriaan, kamille, passiebloem, lavendel, crataegus en citroenmelisse zijn rustgevend. Ze verminderen stress zonder dat je er slaperig van wordt of minder geconcentreerd bent. Je kunt hier thee van drinken, een voedingssupplement van nemen of een bad met etherische olie erin nemen. Dit kan zowel overdag als 's avonds. Als je meer ontspannen bent, zul je er ook beter door kunnen slapen.
- Een goede nachtrust/slaap is onontbeerlijk om je leerstof op te slaan in je geheugen. Onze slaap kunnen we o.a. verbeteren door een aantal plantenextracten: valeriaan, passiflora, crataegus, citroenmelisse en hop. Melatonine (het natuurlijke slaaphormoon) kan het inslapen bevorderen als dit een uurtje voor het slapengaan wordt ingenomen.
- We vermelden een specifieke supplementen zoals ExamixX, een voedingssupplement waarvan de werkzaamheid van de ingrediënten wetenschappelijk is aangetoond. Het bevat het extract Bacomind®, dat het geheugen ondersteunt en de concentratie bevordert. Ook het extract Rhodiola rosea ondersteunt geestelijke prestaties bij jongeren. De lichaamseigen stof acetyl-L-carnitine verbetert de concentratie en helpt bij innerlijke onrust. De B-vitamines dragen bij tot een normaal energiemetabolisme
Lees meer
Lees minder
Wanneer naar een hulpverlener?
Als onze tips en/of voedingssupplementen onvoldoende helpen en je klachten toenemen, raadpleeg je best je huisarts. Raadpleeg bij paniekaanvallen zeker ook je huisarts.
Je kan ook naar een psycholoog stappen die je kan helpen om beter om te gaan met examenstress.
Lees meer
Lees minder
Examenstress
Examens, dat betekent stress! Voor de één misschien wat meer als voor de ander, maar voor iedereen is het een intense tijd. Je moet je maximaal kunnen focussen om zo goed mogelijk te presteren. En laat stress nu net je grootste vijand zijn. Een gespannen toestand vermindert je concentratievermogen, verstoort je slaap en put je geestelijk en lichamelijk uit. Met onze tips houd je je zenuwen in bedwang zodat je maximaal kunt functioneren.
- Neem GOEDE pauzes.
Een pauze dient om je energie weer op te laden, logisch toch? Om dat te doen zijn er veel mogelijkheden, Netflix behoort daar helaas niet toe. Door tv te kijken gaan je hersenen in ‘standby’, het maakt je suf en passief. Voor je het weet, ben je bovendien ineens een uur (of meer!) kwijt want je zat net in een spannend moment. Nu loop je achter op je studieplanning en dat geeft dan weer stress.
- Kies liever voor beweging, bijvoorbeeld een verkwikkende wandeling.
Combineer een dosis zuurstof met een activiteit die je hart en bloedvaten stimuleert en je hersenen staan weer op scherp. Wandelen of bewegen samen met je studiegenoten is nog leuker. Sla een babbel, lach of klaag, dat werkt goed om even de spanning af te laten.Studeren gebeurt doorgaans zittend dus het is belangrijk dit regelmatig te onderbreken. Sta minstens elk half uur even recht en wandel wat rond of doe een paar stretchoefeningen. Sla ook zeker je gebruikelijke sportactiviteiten niet over in de examenperiode, het is niet alleen goed voor je lijf maar ook een goede uitlaapklep voor je stress.
- Kom écht tot rust en neem voldoende slaap.
Enkel wanneer je compleet tot rust komt, kan je lichaam volledig opladen om de volgende dag maximaal te presteren en voorkom je dat de examens een uitputtingsslag worden. De voornaamste periode van de dag waarin je rust en herstelt, is natuurlijk je slaap. Een goede nachtrust is essentieel om alle leerstof goed te verwerken en op te slaan in het langetermijngeheugen. Ga minstens een uur voor het slapen off-screen. Wat je ook doet op je scherm, het houdt je geest bezig. Het is aangetoond dat het blauwe licht inslapen bemoeilijkt en de kwaliteit van je slaap negatief beïnvloedt.
Wat doe je dan in plaats van Netflixen, scrollen op social media of Youtube video’s kijken? Gebruik de tijd voor een ontspannend avondritueel. Check je planning voor de volgende dag en leg eventueel dingen klaar, dan kan je met een gerust gevoel naar bed. Lees een boek (zet je e-reader op de nachtstand), luister een podcast, maak een avondwandeling, neem een ontspannen warm bad, drink iets warms, doe ademhalings- of ontspanningsoefeningen, luister ontspannende muziek,…
Het laatste wat we je met al deze opties willen bezorgen, is keuzestress. Probeer uit wat voor jou werkt, wat je fijn vindt en maak daar een vaste routine van. Dat geeft je lichaam en hersenen het signaal dat ze mogen ontspannen en zich kunnen voorbereiden op de nachtrust.
- Eet gezond en gevarieerd.
Zorg dat je brein op volle toeren kan draaien met de juiste brandstof. Ons brein heeft energie en voedingsstoffen nodig om te functioneren. De drang is groot om tijdens het studeren naar suiker, cafeïne en junkfood te grijpen maar dit levert slechts een korte termijn boost en laat je nadien achter met een dip en onrustig gevoel. Eet dus een gezonde en gevarieerde voeding met veel fruit, groente, noten, peulvruchten en volkoren graanproducten.
Drink niet te veel koffie en ook alcohol kun je beter mijden. Alcohol maakt je minder alert en van veel koffie drinken krijg je meer stress.
- Begin op tijd.
Tijdig beginnen met je leerstof te structureren en samen te vatten kan je heel wat stress besparen.
- Geloof in jezelf.
Twijfelen kost tijd en energie en bezorgt je een hoop stress.
Zorg dus goed voor jezelf, kies voor de juiste ontspanning en maak eventueel gebruik van natuurlijke middelen om je te ondersteunen in deze hectische tijd.
Heel veel succes gewenst en denk eraan, YOU GOT THIS!
Stress
Ga voor een 'Zen attitude'!
- Uit je gevoelens;
- Leer 'nee' zeggen;
- Je kunt niet iedereen tevreden stellen;
- Doe af en toe jezelf een plezier;
- Maak een afspraak met jezelf en plan een activiteit die je graag doet, al is het niks doen;
- Denk positief en relativeer;
- Leer door je buik te ademen;
- Beweeg regelmatig (buiten), ga wandelen... ;
- Neem afstand van de situatie, kom tot rust;
- Leer je eigen stressfactoren kennen en schrap dat wat tot niets leidt.
Lees minder
Lees meer