Een gastric bypass is een chirurgische ingreep die wordt toegepast ter behandeling van zwaarlijvigheid. Het doel van de ingreep is een gezonder lichaamsgewicht te bekomen en zo het risico op gezondheidsproblemen te verminderen.

Een gastric bypass is gebaseerd op twee principes, restrictie en malabsorptie. Restrictie betekent dat er minder grote porties gegeten kunnen worden. Malabsorptie wil zeggen dat niet alle voedingsstoffen, en dus calorieën, worden opgenomen door het lichaam.

Normale vertering
Het voedsel dat we eten komt via de slokdarm in de maag. De maag heeft een grote capaciteit, zodat we grote porties kunnen eten vooraleer we een verzadigingsgevoel hebben. Via de maag komt het voedsel vervolgens in de dunne darm terecht. In het eerste deel van de dunne darm, de twaalfvingerige darm, wordt het voedsel vermengd met verteringssappen. Deze sappen helpen om de voeding verder af te breken tot deeltjes die klein genoeg zijn om via de wand van de dunne darm in de bloedbaan te worden opgenomen. De voedselresten passeren vervolgens de dikke darm en verlaten uiteindelijk het lichaam via de stoelgang.

Vertering na een gastric bypass
De maag wordt kleiner gemaakt, zodat er minder grote porties gegeten kunnen worden. Daarnaast wordt het eerste deel van de dunne darm, de twaalfvingerige darm, overbrugd. Het voedsel komt dus van de maag rechtstreeks in een verderop gelegen deel van de dunne darm terecht. Omdat het voedsel een groot deel van de dunne darm ‘overslaat’, is er ook minder tijd om voedsel te verteren en dus op te nemen. 

Lees meer

Lees minder

Een gastric bypass heeft een grote impact op de levensstijl. De beslissing tot opereren moet weloverwogen zijn. Patiënten doorlopen eerst een voortraject. De begeleiding gebeurt door een obesitasteam, een multidisciplinair team bestaande uit onder meer een  chirurg, endocrinoloog, psycholoog en diëtiste. Tijdens het voortraject worden de verschillende aspecten van de ingreep en de motivatie besproken en zal de gezondheidstoestand onderzocht worden.

Lees meer

Lees minder

Een gastric bypass wordt uitgevoerd via een kijkoperatie. Hiervoor maakt de chirurg vijf kleine gaatjes in de bovenbuik. Van het bovenste deel van de maag wordt met behulp van nietjes een klein maagreservoir gemaakt met een nieuwe kleine maaguitgang. Vervolgens maakt de chirurg een soort omleiding (bypass), waarbij de ‘oude maag’ en de twaalfvingerige darm worden overbrugd en dus buiten werking worden gesteld. De dunne darm wordt doorgenomen, opgehaald en verbonden met de nieuwe maag. Het laatste deel van de twaalfvingerige darm wordt opnieuw verbonden met de dunne darm, zodat het voedsel vermengd kan worden met verteringssappen. 

Lees meer

Lees minder

Tijdens de voorbereidende consultaties zullen de mogelijke risico’s en verwikkelingen besproken worden. Enkele voorbeelden zijn:

Meteen of kort na de ingreep:

• Bloeding.
• Wondinfectie.
• Bloedklonter.
• ….

Op lange termijn:

• Galstenen.
• Voedingstekorten.
• Haarverlies.
• Vernauwing maaguitgang.
• Maagzweer.
• Gewichtstoename (door uitzetten nieuwe maag of maaguitgang).
• ... .

Lees meer

Lees minder

Voedingstekorten
Om voedingstekorten te voorkomen zullen er  van in het begin supplementen van ijzer, foliumzuur, vitaminen en mineralen genomen moeten worden. Om eventuele tekorten op te sporen, is het aanbevolen het bloed op regelmatige tijdstippen te laten controleren.

Aanpassen voedingsgewoonten
Omdat de vertering na de ingreep anders verloopt zullen voedingsgewoonten aangepast moeten worden. Voedingsaanpassingen verlopen in verschillende fases, van vloeibaar tot uiteindelijk een vaste eiwitrijke en caloriearme voeding. Het eten van grote hoeveelheden zal blijvend leiden tot ongemakken. Daarnaast kan het eten van suiker leiden tot het dumping syndroom.

Fase 1 (1 à 2 weken): Vloeibare eiwitrijke voeding zonder koolhydraten.
Omdat koolhydraten zeer snel in de dunne darm terecht komen, kunnen er dumping klachten ontstaan. Elke vorm van suiker en zetmeel (brood, aardappelen, rijst, bindmiddelen) moet vermeden worden. Wanneer het eten in het begin niet goed gaat, kan er eiwitrijke bijvoeding ingeschakeld worden.  

Fase 2 (5 à 6 weken): Zachte (gemixte) eiwitrijke voeding zonder suikers.
Er mag geleidelijk aan overgeschakeld worden naar brood een aardappelpuree.  

Fase 3: Vaste, caloriearme en eiwitrijke voeding.

Lees meer

Lees minder

Lees minder

Lees meer

• Eet kleine hoeveelheden op regelmatige tijdstippen.
• Eet rustig en kauw goed. Doe niets anders tijdens de maaltijd. Ga niet lezen, televisie kijken,…
• Vermijd praten tijdens het eten. Zo krijg je veel lucht binnen.
• Drink een half uur voordat je gaat eten niets meer, tot een half uur na de maaltijd. 
• Vermijd koolzuurhoudende dranken.
• Vervang suiker door zoetmiddelen.
• Doordat voedingsmiddelen minder goed worden opgenomen, kun je voedingstekorten ontwikkelen. Neem vitamine- en mineraalsupplementen. Vraag hierover meer advies aan je behandelend arts of je apotheker.
• Laat je bloed regelmatig controleren op mogelijke voedingstekorten.
• Om het gewichtsverlies te behouden is het belangrijk om de calorie-inname blijvend te beperken.
• Vermijd het eten van veel brood. Bij het eten van grote hoeveelheden brood kunnen er deegbolletjes gevormd worden die de maag blokkeren. Getoast brood wordt meestal beter verdragen.
• Let op met vezelige groenten zoals asperges, selder en peulvruchten (erwten, witte bonen, linzen,…). Deze worden traag en moeilijk verteerd.
• Vermijd pikante voeding.
• Vermijd gerechten die erg koud of erg warm zijn.
• In het begin worden melkproducten niet goed verdragen. Schakel tijdelijk over naar lactosearme melk of plantaardige melk (sojamelk, amandelmelk, rijstmelk,… ). Na ongeveer twee maanden kun je proberen of je terug gewone melk kunt verdragen.
• Deegwaren met saus komen snel in de dunne darm terecht en kunnen soms dumping klachten geven. Je kunt de maaglediging vertragen door wat rauwkost te nemen bij een gerecht met pasta.

Omdat de vertering na de ingreep anders verloopt zullen voedingsgewoonten aangepast moeten worden. Voedingsaanpassingen verlopen in verschillende fases, van vloeibaar tot uiteindelijk een vaste eiwitrijke en caloriearme voeding. Het eten van grote hoeveelheden zal blijvend leiden tot ongemakken. Daarnaast kan het eten van suiker leiden tot het dumping syndroom.

Fase 1: vloeibare eiwitrijke voeding (caloriearm)
De eerste één à twee weken na de ingreep mag er enkel drinkbare voeding genomen worden. Neem elke 2 uur een kleine maaltijd.

• Lactose-arme melk, sojamelk, sojapudding met zoetmiddel, natuuryoghurt/witte kaas met zoetmiddel
• Gemixte en gezeefde soep of bouillon
• Gemixte maaltijd, bestaande uit:
• soep;
• zacht vlees, vis, ei, smeerkaas;
• zachte groenten;
• ZONDER aardappelen/rijst of andere bindmiddelen.
• Absoluut vermijden (dumping):
• Suikers in gesuikerde frisdranken en fruitsappen.
• Zetmeel in brood, aardappelen, rijst, bindmiddelen.

Indien het eten in het begin niet goed gaat, kan er eiwitrijke (suikervrije) bijvoeding ingeschakeld worden. Vraag meer advies aan je diëtist of apotheker.

Fase 2: zachte, gemixte eiwitrijke voeding (caloriearm)
De volgende vijf à zes weken mag er geleidelijk overgeschakeld worden naar een gemixte, zachte voeding. Neem elke twee uur een kleine maaltijd.

Volgende voeding mag in kleine hoeveelheden toegevoegd worden:

• Niet te vers of licht geroosterd bruin brood zonder korsten.
• Zachte beschuiten (ronde)
• Aardappelpuree
• Zacht fruit

Voorbeeld dagmenu:

Ontbijt:

• Beschuit/brood met zacht of smeerbaar beleg, kunstmatig gezoet beleg.

Tussendoor:

• Sojapudding, kunstmatig gezoet
• Magere yoghurt/witte kaas, kunstmatig gezoet
• Vers zacht fruit of fruit uit blik (op eigen sap)

11u:

• Magere gemixte groentesoep

Middagmaal:

• Mager vlees, vis, ei
• zachte groenten
• aardappelpuree (met sojamelk of magere bouillon)

Tussendoor:

• Sojapudding, kunstmatig gezoet.
• Magere yoghurt/witte kaas, kunstmatig gezoet.
• Vers zacht fruit of fruit uit blik (op eigen sap).
• Fruitpap (kunstmatig gezoet).
• Milkshake (lactose-arme melk of sojamelk + zacht fruit + zoetmiddel).

Avondmaal

• Beschuit/brood met zacht of smeerbaar beleg, kunstmatig gezoet beleg

Tussendoor:

• Sojapudding, kunstmatig gezoet.
• Magere yoghurt/witte kaas, kunstmatig gezoet.
• Vers zacht fruit of fruit uit blik (op eigen sap).
• Gemixte, magere groentesoep.

Fase 3: vaste eiwitrijke en caloriearme voeding
Indien die voeding goed gaat, kan er overgeschakeld worden naar vaste voeding. Volgende voedingsmiddelen mogen geleidelijk aan ingeschakeld worden:

• Gewone melk en melkproducten (mager/halfvol)
• Bruine deegwaren, bruine rijst
• Gekookte aardappelen
• Beperkte hoeveelheid koude gekookte groenten of zachte rauwkost.

Voel zelf aan wat je kunt verdragen. Voeding die niet goed verdragen wordt, kan best nog een tijdje vermeden worden.

• Neem rustig de tijd om te eten. Neem kleine happen en kauw goed.
• Eet op regelmatige tijdstippen. Neem drie hoofdmaaltijden en drie tussendoortjes.
• Vervang suiker door kunstmatig zoetmiddel.
• Drink niet vlak voor, tijdens of net na de maaltijd. Zorg er wel voor dat je minstens 1,5l vocht per dag drinkt. Spreid goed over de dag.
• Vermijd gesuikerde frisdranken en fel gesuikerde voeding. Fruitsappen bevatten natuurlijke (snelle) suikers en zijn daarom ook te vermijden.
• Verwerk geen aardappelen, deegwaren, of andere bindmiddelen in de soep.
• Eet voldoende vezels (groenten, fruit, graanproducten).
• Vermijd te warme of te koude voedingsmiddelen.
• Vermijd sterke kruiden en zure voedingsmiddelen.
• Zorg ervoor dat je steeds wat gesuikerde frisdrank of druivensuiker bij de hand hebt, zodat je meteen kunt ingrijpen wanneer het suikergehalte in je bloed te laag is.

Lees minder

Lees meer